O projekcie „Gmina bez Smoga” rozmawiamy z Markiem Wystyrkiem, prezesem Stowarzyszenia Moje Miasto.
– Dlaczego Stowarzyszenie Moje Miasto postanowiło zaangażować się w walkę ze smogiem?
– Polskie powietrze należy do najbardziej zanieczyszczonych w Europie. Co roku z tego powodu przedwcześnie umiera ok. 45 tys. osób. Smog powstaje za sprawą tysięcy starych i nieefektywnych pieców oraz kotłów, w których spala się złej jakości opał (muł, flot) i niestety także śmieci. Gminy w Subregionie Zachodnim Województwa Śląskiego, w tym również Rydułtowy i Godów cechują się silnym wzrostem stężeń pyłów zawieszonych oraz benzo(a)pirenu w miesiącach grzewczych, czyli od października do marca. Dlatego istnieje realna potrzeba dotarcia do świadomości mieszkańców Rydułtów i Godowa w zakresie właściwego spalania paliw o różnej jakości w domowych kotłach, a także skutkach tzw. niskiej emisji na zdrowie i życie ludzkie. Potrzebę przeprowadzenia kampanii potwierdzają również ogólnopolskie badania opinii publicznej. Przeprowadzony w sierpniu 2015 roku przez Ministerstwo Środowiska sondaż pokazuje, że choć Polacy zdają sobie sprawę ze znaczenia jakości powietrza, to ponad 80% z nich uważa, że problem zanieczyszczenia powietrza nie dotyczy miejsca, w którym mieszkają.
– Na czym polega projekt „Gmina bez Smoga”?
– Głównym celem naszego projektu jest zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców gmin Rydułtowy i Godów poprzez działania informacyjne i edukacyjne w zakresie ograniczenia niskiej emisji oraz podniesienia świadomości mieszkańców, co do szkodliwości spalania odpadów. Nasz projekt będzie skierowany do wszystkich mieszkańców gmin Rydułtowy i Godów, a w szczególności tych, którzy zamieszkują w domach jedno- lub wielorodzinnych z własną instalacją C.O., gdzie podstawowym paliwem opałowym jest węgiel kamienny i jego pochodne (flot, muł itp.) lub inne paliwa gorszej jakości. W ramach projektu przewidujemy realizację szeregu działań o charakterze informacyjno-edukacyjnym w tym: organizację spotkań edukacyjno-informacyjnych, druk ulotek informacyjnych, utworzenie na Facebooku grupy społecznościowej pod nazwą ”Moja Gmina bez Smoga”, reklamy radiowe z udziałem uczestników projektu, konkurs ekologiczny pod nazwą „Bezsmogowcy to My” oraz artykuły prasowe promujące ograniczenie niskiej emisji.
– Czyli planowane jest duże zaangażowanie mieszkańców?
– Oczywiście! W projekt o charakterze społecznym, w tym wypadku ekologicznym, muszą być przede wszystkim zaangażowani mieszkańcy. Chcemy dotrzeć do jak najszerszej liczby odbiorców. Dlatego będą otwarte spotkania, podczas których mieszkańcy Rydułtów i Godowa będą mogli dowiedzieć się, jak ogrzewać swoje domostwa w sposób minimalnie uciążliwy dla środowiska i bezpieczny dla zdrowia ich rodzin i okolicznych mieszkańców. Bardzo atrakcyjne nagrody mają z kolei zachęcić jak najwięcej osób do udziału w konkursie ekologicznym. Chcemy również, żeby fanpage na Facebooku był współtworzony przez mieszkańców: będzie tam możliwość dzielenia się swoimi spostrzeżeniami i doświadczeniami w kwestii tzw. niskiej emisji, sposobów spalania paliw stałych itp.
– Ciekawy jest pomysł współpracy rydułtowskiego stowarzyszenia z gminą Godów. Jak doszło do porozumienia w tej sprawie?
– Na początku mieliśmy zamiar realizować projekt tylko w Rydułtowach. Stąd powstał projekt „Rydułtowy bez SMOGA”, który uzyskał dofinansowanie z budżetu miasta Rydułtowy. Jednak podczas przypadkowego spotkania z wójtem Godowa, panem Mariuszem Adamczykiem, po wymianie opinii i doświadczeń, doszliśmy do wniosku, że dobrym rozwiązaniem będą wspólne działania w zakresie edukacji ekologicznej – ograniczenia niskiej emisji. Wójt Adamczyk uznał, że nasze doświadczenie w tej kwestii, zwłaszcza w pozyskiwaniu i realizacji projektów za pomocą środków zewnętrznych, przy wsparciu pracowników urzędu gminy Godów, powinno przynieść pozytywne efekty. Napisaliśmy projekt „Gmina bez SMOGA”do WFOŚiGW w Katowicach, w którym gmina Godów będzie partnerem i udało się pozyskać dofinansowanie. W ramach tego projektu w gminie Godów jak i w mieście Rydułtowy będą odbywać się bliźniacze działania proekologiczne.
Ogromną zaletą tego projektu jest to, że łączy ze sobą trzy sektory – pozarządowy, samorządowy i biznesowy.
– Jakiego wsparcia udzielił WFOŚiGW w Katowicach?
– Wartość projektu wynosi 13,7 tys. zł, a dotacja z Funduszu wynosi 8,2 tys. zł. Nasz wkład własny finansowy stanowią m.in. środki pozyskane z budżetu miasta Rydułtowy w ramach konkursu z zakresu ekologii (3,4 tys. zł), a także wsparcie finansowe naszego partnera – Ciepłowni Rydułtowy (1,2 tys. zł). Ponadto, jak to zazwyczaj jest przy projektach społecznych, zapewniamy jako Stowarzyszenie znaczący wkład własny niefinansowy, czyli pracę naszych wolontariuszy. Kwestie koordynowania wszystkich działań, księgowości czy moderowania fanpage'a stanowią nasz wkład własny – nieodpłatny.
– Jak długo będzie trwać ten projekt?
– Projekt będzie trwał od września do grudnia 2016 roku. Zdajemy sobie jednak sprawę, że kwestia niskiej emisji nie kończy się tylko w grudniu, dlatego zamierzamy pewne działania proekologiczne utrzymać w całym okresie grzewczym, który trwa przy zmiennych warunkach pogodowych od września do czerwca.
– Czy Stowarzyszenie korzystało już kiedyś ze wsparcia WFOŚiGW?
– Nie, to jest nasz pierwszy projekt realizowany z środków WFOŚiGW. Do tej pory nie próbowaliśmy pozyskiwać wsparcia z tego źródła, ale gdy pojawił się pomysł wspólnej realizacji projektu z gminą Godów szukaliśmy rozwiązania, dzięki któremu sfinansujemy działania o charakterze powiatowym.
– „Gmina bez Smoga” to debiut dla Stowarzyszenia, jeśli chodzi o wykorzystanie środków z Funduszu, ale już wcześniej podejmowali Państwo działania na rzecz ochrony środowiska.
– Tak. Wcześniej realizowaliśmy projekty ekologiczne nakierowane na segregację odpadów w 2014 i 2015 roku. Pozyskiwaliśmy środki z budżetu miasta Rydułtowy jak również od partnerów biznesowych: Ciepłowni Rydułtowy, Spółdzielni Mieszkaniowych Orłowiec i ROW. Jako Stowarzyszenie MOJE MIASTO od dwóch lat prowadzimy również działania informacyjne dla mieszkańców w zakresie tzw. spalania współprądowego, czyli „od góry”. Stale współpracujemy również w kwestii niskiej emisji z organizacjami pozarządowymi z Rybnika m.in. z Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych oraz społecznością „Rybnik bez Dymu” prowadzącą portal internetowy czysteogrzewanie.pl . Tak jak już mówiłem, staramy się łączyć w naszych projektach działania sektora pozarządowego, samorządowego i biznesowego. Naszym zdaniem taka współpraca powinna być podstawą wszelkich podejmowanych działań społecznych.
Katarzyna Czyż
