Uniwersytet Śląski dzięki dotacji finansowej WFOŚiGW w Katowicach posiada napowietrzne laboratorium, które służy m.in. badaniu jakości powietrza.
W połowie listopada odbył się pierwszy udany lot badawczy napowietrznego laboratorium (balonu) wyposażonego w aparaturę do pomiarów zanieczyszczenia powietrza. Balon wystartował z parkingu obok Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej w Katowicach. Podczas lotu testowego sprawdzona i skalibrowana została aparatura badawcza. Ponadto przeprowadzono pomiary: temperatury, wilgotności, ciśnienia oraz stężenia sadzy i ozonu.
Jak wyjaśnia Uniwersytet Śląski w Katowicach – ULKA – Uniwersyteckie Laboratoria Kontroli Atmosfery, to wspólne przedsięwzięcie naukowców z trzech wydziałów Uniwersytetu Śląskiego: Wydziału Nauk o Ziemi, Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska oraz Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii. – Tworzy je mobilne laboratorium (zainstalowane w koszu balonu na ogrzane powietrze) oraz laboratoria stacjonarne wyposażone w aparaturę do badań zanieczyszczenia atmosfery (ABZA). Projekt służy badaniu jakości powietrza, źródeł zanieczyszczeń oraz kierunków ich przemieszczania się. Koordynatorem przedsięwzięcia jest dr hab. Mariola Jabłońska z Wydziału Nauk o Ziemi – podaje UŚ.
Lot testowy napowietrznego laboratorium odbył się 16 listopada. Sprawdzona i skalibrowana została aparatura badawcza. Ponadto przeprowadzono pomiary: temperatury, wilgotności, ciśnienia oraz stężenia sadzy i ozonu. Fot. Sekcja Prasowa UŚ
Projekt ULKA wsparł finansowo Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach dotacją w wysokości 300 tys. zł. – WFOŚiGW w Katowicach dotacją w wysokości 300 tys. zł dofinansował utworzenie unikalnego i zarazem pierwszego w Polsce ruchomego laboratorium w ramach Uniwersyteckich Laboratoriów Kontroli Atmosfery w postaci balonu na ogrzane powietrze, wraz z aparaturą do badań zanieczyszczeń atmosfery, stanowiącą jego wyposażenie – wyjaśnia WFOŚiGW w Katowicach. Sam balon kosztował 220 tys. zł. Jest to kolejny projekt naukowy, który mógł liczyć na wsparcie Funduszu. Od początku istnienia WFOŚiGW w Katowicach Uniwersytet Śląski otrzymał na rozwinięcie bazy dydaktyczno-naukowej, zakup sprzętu, między innymi specjalistycznego mikroskopu skaningowego blisko 7 milionów zł.
Inauguracja Uniwersyteckich Laboratoriów Kontroli Atmosfery (ULKA) połączona z prezentacją balonu badawczego odbyła się pod koniec marca bieżącego roku na terenie Śląskiego Międzyuczelnianego Centrum Edukacji i Badań Interdyscyplinarnych. Wzięli w niej udział m.in. prof. Andrzej Kowalczyk – rektor Uniwersytetu Śląskiego, dr Mariola Jabłońska – kierownik ULKA, Witold Filus – kapitan kierujący balonem oraz Andrzej Pilot – prezes WFOŚiGW w Katowicach. Wówczas, ze względu na złe warunki atmosferyczne, lot się nie odbył.
Inauguracja Uniwersyteckich Laboratoriów Kontroli Atmosfery (ULKA) połączona z prezentacją balonu badawczego odbyła się pod koniec marca bieżącego roku na terenie Śląskiego Międzyuczelnianego Centrum Edukacji i Badań Interdyscyplinarnych. Wówczas ze względu na złe warunki atmosferyczne lot się nie odbył. Fot. WFOŚiGW w Katowicach
Założenia projektu ULKA
(źródło: WFOŚiGW w Katowicach)
Uniwersytet Śląski rozbudowuje zaplecze dydaktyczne dla nowo otwartych kierunków studiów na Wydziale Nauk o Ziemi o Uniwersyteckie Laboratoria Kontroli Atmosfery (ULKA). Mają one wzmocnić bazę dydaktyczną dla dotychczas istniejących i cieszących się dużym zainteresowaniem kierunków: Międzywydziałowego Kierunku Ochrona Środowiska, kierunku Geofizyka, Geologia, Geografia i Biofizyka.
Projekt ULKA wprowadza do oferty dydaktycznej Uniwersytetu niekonwencjonalną, a zarazem bardzo nowoczesną metodę kształcenia w zakresie monitoringu stanu naszego środowiska, a szczególnie atmosfery. Pozwoli na zaznajomienie studentów z nowoczesnymi metodami badawczymi, mającymi zastosowanie w poznaniu środowiska, wczesnym rozpoznaniu jego zagrożeń oraz skutecznej ich eliminacji. Natomiast doposażenie istniejących stacjonarnych laboratoriów w nową aparaturę posłuży studentom oraz doktorantom w opanowaniu metod i technik badawczych stosowanych w ocenie stanu środowiska i jego zagrożeń, a także poznawaniu innowacyjnych działań proekologicznych zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Dzięki zastosowaniu balonu będzie można przeprowadzać bezpośrednie pomiary składników gazowych i aerozoli powietrza, pobierać próbki, zarówno w gradiencie poziomym jak i pionowym do wysokości około 4 km. Ponieważ balon nie posiada napędu, ruch w kierunku poziomym jest zgodny z naturalnym ruchem powietrza, co stwarza unikalną sytuację poboru próbek w strefach atmosfery, które nie zostały zaburzone żadnymi urządzeniami mechanicznymi. Utrzymując stałą wysokość położenia balonu, podczas lotu poziomego, istnieje możliwość przeprowadzenia pomiarów i pobieranie próbek na stałych wysokościach względem Ziemi, od źródła zanieczyszczeń, np. komina emitora do miejsca, kiedy zawartość zanieczyszczeń spadnie poniżej progu oznaczalności. Będzie to możliwe, ponieważ balon będzie się poruszał biernie zgodnie z kierunkiem rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, co pozwoli na przeprowadzenie pomiarów związanych z transportem tych zanieczyszczeń i ustaleniem ich składu w zależności od odległości od źródła.
/j/
„Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach”.
