Nie jest tajemnicą – to człowiek niszczy środowisko.
Przestępstwa przeciwko naturze są „zbrodniami przeciwko pokojowi” – kilka tygodni temu zaakcentował papież Franciszek, który w trakcie jednego z wystąpień poruszał kwestie zagrożeń dla demokracji i praworządności. Poczucie sprawiedliwości nakazuje, aby zachowania, które godzą w środowisko nie pozostawały bezkarne. Każdemu z nas, niezależnie od kraju i kontynentu, na którym żyje jakość środowiska nie może być obojętna – dodał papież.
Świat idzie „z duchem czasu”, zmienia się z zawrotną prędkością, jednak konsekwencje rozwoju są katastrofalne dla planety i samej ludzkości. Zdefiniowanie grzechu ekologicznego jako grzechu przeciwko wspólnemu domowi jest dziś naszym obowiązkiem. W tekście podsumowującym październikowe obrady, czytamy:
„Grzech ekologiczny to działania bądź zaniedbania przeciwko Bogu, przeciwko bliźniemu, wspólnocie i środowisku”. Są to czyny i nawyki powodujące zanieczyszczenie i zniszczenie harmonii środowiska, wykroczenia przeciwko zasadom współzależności i zerwania sieci solidarności między stworzeniami. Jest to także grzech przeciw cnocie sprawiedliwości”.
Warto wspomnieć, że w ubiegłym roku biskupi polscy w wykazie grzechów wymieniali też takie na tle ekologii ale również marnowanie jedzenia, znęcanie się na zwierzętami i wyrzucanie śmieci do lasu.
Abp Gądecki (komentując przed trzema laty encyklikę „Laudato si”) zauważył, że w przejmujący sposób papież Franciszek wskazuje na „cierpienie ziemi”, na skutek jej brutalnej eksploatacji. W części orędzia, zatytułowanej: „Ziemia woła” – wskazuje na wiele negatywnych działań wobec środowiska naturalnego, dokonywanych przez człowieka. Zwraca uwagę m. in. na destrukcję środowiska, która dotyczy w największym stopniu dawnych krajów „Trzeciego świata”. Przypomina, że „Bóg obdarzył nas kwitnącym ogrodem, ale zamieniamy go w przestrzeń zanieczyszczoną gruzami, pustyniami i śmieciami”.
Wszystkie negatywne zjawiska są efektem ludzkiego działania, a grzech polega na dążeniu do niczym nieograniczonej konsumpcji. „Postawa konsumpcyjna sprzyja eksploatacji zarówno środowiska naturalnego jak i eksploatacji człowieka” – wyjaśnia. „Stosunek człowieka do środowiska nie odpowiada zadaniu „kustosza” czy „stróża” świata, jaki Bóg przed nim postawił” – dodaje abp Gądecki, wyjaśniając, że „człowiek powinien być stróżem natury, a nie jej eksploatatorem”.
Warto też podkreślić, że „ubodzy tego świata, którzy są w najmniejszym stopniu odpowiedzialni za zmiany klimatyczne, są najsłabsi i dotykają ich skutki tego procesu”. Ale pracę nad sobą powinien podjąć każdy, nawet ten najmniejszy.
Nie zabijaj świata
Podczas XV Forum Osób Niepełnosprawnych mówiono o destrukcyjnej działalności człowieka na ziemi. Raciborskie Stowarzyszenie na Rzecz Integracji „Podaj Rękę” co roku, z okazji Światowego Dnia Osób Niepełnosprawnych, organizuje forum poświęcone problemom, jakie dotykają niepełnosprawnych. W tym roku skupiono się na zagrożeniach, jakie niesie smog.
Patryk Białas, aktywista antysmogowy ze Stowarzyszenia BoMiasto Katowice mówił podczas forum w Raciborzu o niszczeniu świata przez człowieka. O tym jakie zagrożenia w wymiarze globalnym niesie smog i inne ludzkie działania szkodzące środowisku.
Najnowszy raport IPCC, podaje, ze średnia temperatura globalna wzrosła już o 1°C w stosunku do okresu przedprzemysłowego, a zakładane we wcześniejszych raportach ograniczenie ocieplenia do 2°C jest niewystarczające, gdyż przewidywane punkty krytyczne wystąpią dużo wcześniej. Ocieplenie wyższe niż 1,5°C zwiększa ryzyko związane z długotrwałymi lub nieodwracalnymi zmianami klimatu. Najbliższe 12 lat będzie decydujące dla skuteczności działań podjętych dla ochrony klimatu.
Patryk Białas przybliża zjawisko szóstego wymierania, które zostało wywołane na ziemi przez ludzi. Przez ludzką działalność 1 mln gatunków na Ziemi jest zagrożonych wyginięciem. Na świecie trwa 2500 konfliktów o zasoby takie jak wodę, jedzenie, ziemię i paliwa. W ciągu ostatniego wieku obfitość gatunków na lądach spadła o co najmniej 20 proc. 3/4 środowiska na lądzie i 2/3 na morzach i oceanach uległo poważnym zmianom przez działalność człowieka.
„Raport specjalny ws. zmian klimatu, pustynnienia, degradacji gruntów, zrównoważonej gospodarki gruntami, bezpieczeństwa żywnościowego i strumieni gazów cieplarnianych w ekosystemach lądowych” z 8 sierpnia 2019 r. mówi, że zachowanie gruntów na Ziemi w optymalnym stanie ma kluczowe znaczenie dla przyszłości naszej planety. Zasadniczy udział w degradacji powierzchni lądów ma współczesne rolnictwo, produkcja żywności i wylesienie. Tymczasem 1/3 powierzchni lądów i 3/4 zasobów słodkiej wody jest wykorzystywana do produkcji żywności i hodowli zwierząt. Zanieczyszczenie plastikiem zwiększyło się 10 razy od 1980 roku, a między rokiem 1980 a 2000 zniszczono 100 mln hektarów lasów tropikalnych (dla porównania całkowita powierzchnia lasów w Polsce wynosi ponad 9,2 mln ha), głównie pod hodowlę bydła i uprawy.
Za złe karze…
W wyniku działalności człowieka widzimy dynamiczny wzrost częstości występowania gradu, huraganów czy susz. W latach 1951 – 1981 wystąpiło sześć susz, a więc zjawisko występowało co pięć lat. W latach 1982 – 2011 lat wyliczono 18 susz, więc susza wystąpiła co 2 lata. W Polsce w latach 2001-2011 w skutek niekorzystnych zjawisk pogodowych takich jak np. powodzie czy susze zarejestrowano straty w wysokości ponad 56 mld zł. Prognozuje się, że w latach 2011-2020 w przypadku niepodjęcia odpowiednich działań adaptacyjnych do zmian klimatu straty te zamkną się kwotą 86 mld zł, a w latach 2021-2030 szacuje się ponad 120 mld zł.
Rachunek sumienia
Jeśli dotrze do nas wszystkich świadomość krzywdy jaką wyrządzamy światu, to być może obudzi się w nas sumienie, pojawi się w nas skrucha i postanowienie poprawy. Bo podobnie jak wiele mówi się o potrzebie zadośćuczynienia w przypadku nietolerancji, niesprawiedliwości i wyrządzonych krzywd wobec drugiego człowieka, to niezależnie czy będzie to konfesjonał czy inne miejsce wyznawania wszystkich naszych grzechów, to my też miejmy odwagę mówić o grzechach wobec świata, na którym żyjemy.
Wystarczy? By zrozumieć? By się nawrócić?
Ireneusz Burek
Raciborskie Stowarzyszenie na Rzecz Integracji „Podaj Rękę” co roku, z okazji Światowego Dnia Osób Niepełnosprawnych, organizuje forum poświęcone problemom, jakie dotykają niepełnosprawnych. W tym roku, podczas forum w dniu 14.12.2019. skupiono się na zagrożeniach, jakie niesie smog. Katarzyna Wiśniewska przedstawiła prezentację dotyczącą smogu, lek. med. Bartosz Pytlarz wygłosił prelekcję, w której omówił zagrożenia zdrowotne wynikające z zanieczyszczanego powietrza, a Patryk Białas, aktywista antysmogowy ze Stowarzyszenia BoMiasto Katowice, przedstawił globalne skutki smogu i dane dotyczące niszczenia planety. Podczas wydarzenia przyznano także „Laur życzliwości”, który trafił do Ireny Białuskiej za stałą życzliwość, opiekę i pomoc osobom niepełnosprawnym.
Na zdj. Irena Białuska odbiera „Laur życzliwości” za stałą opiekę i pomoc osobom niepełnosprawnym.
Fot. Iwona Kwapisz
